သမၼတထရမ့္တြင္ စိတ္ေရာဂါလကၡဏာရွိဟု စိတ္ေရာဂါအထူးကုမ်ား ေျပာ
ေဒၚနယ္ထရမ့္ဟာ သမၼတတစ္ဦးအျဖစ္ သူ႔ရဲ႕အခန္းက႑ကုိ ညႇိႏိႈင္းေဆာင္ရြက္ေနရၿပီး လံုးဝကုိေသခ်ာတဲ့ စိတ္ေရာဂါလကၡဏာ ရွိေနတယ္လုိ႔ စိတ္ေရာဂါအထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးအဖြဲ႔က ညီလာခံတခုမွာ ေျပာခဲ့ေၾကာင္း ေဒးလီးေမးလ္အြန္လိုင္းရဲ႕ ဧၿပီလ ၂၁ ရက္ေန႔သတင္းမွာ ေဖာ္ျပထားပါတယ္။
သမၼတရဲ႕ စိတ္ေရာဂါအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္စရာ သက္ေသသက္ကာရေတြကုိ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ စိတ္ေရာဂါဆုိင္ရာ သုေတသီ ၂၅ ဦးက ေယးလ္တကၠသိုလ္မွာ ဧၿပီ ၂၀ ရက္ေန႔က စည္းေဝးခဲ့ၿပီး လူအမ်ားစုက လက္ခံထားၾကတဲ့ လူ႔က်င့္ဝတ္ဆုိင္ရာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ လားလားႀကီး ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ သေဘာထားကြဲလြဲမႈ တစ္ရပ္ကုိ ျပခဲ့ၾကတာပါ။
သမၼတမွာ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္မႈေတြ ေပါင္းစပ္ေနတဲ့ စိတ္ေဝဒနာကို ခံစားေနရတယ္လုိ႔ စိတ္ေရာဂါအထူးကုအားလံုးက သေဘာတူ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့တာပါ။
ထရမ့္ရဲ႕ တုိင္းျပည္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုိယ္ဟန္ျပေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြကို အေမရိကန္လူထုအား သတိေပးရမွာက သူတုိ႔ရဲ႕ “လူက်င့္ဝတ္ဆုိင္ရာ တာဝန္” ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို စိတ္အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးေတြက ကာကြယ္ေျပာဆုိခဲ့ပါေသးတယ္။
သမၼတရဲ႕ လူမႈေရးဆန္႔က်င္မႈ၊ အတၱဝါဒီနဲ႔ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒီဘက္ေတြကုိ ယိမ္းယိုင္မႈေတြက သူတုိ႔စြပ္စြဲမႈေတြရဲ႕ အေၾကာင္းတရားေတြလုိ႔ သူတုိ႔က ယူဆေနေၾကာင္း ေဒးလီးေမးလ္ကို ေျပာပါတယ္။
သမၼတနဲ႔ တစ္ဦးခ်င္းေတြ႔ဆံု ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈမရွိပဲ ေဆးစစ္တမ္းေတြက လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရာ ရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အျခားစိတ္က်န္းမာေရး ပညာရွင္ေတြကလည္း ညီလာခံမွာ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။
ကြန္နီတီကက္ျပည္နယ္ရွိ ရီပါပလစ္ကင္ပါတီရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဂ်အာရုိမာႏိုကေတာ့ “သူတုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ရလဒ္ကို လက္မခံႏုိင္လို႔ လူ႔က်င့္ဝတ္ေတြကို ျပဴတင္းေပါက္ကေန လႊင့္ပစ္လုိက္တာလုိ႔” စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္ႀကီးအုပ္စုကုိ စြပ္စြဲလုိက္ပါတယ္။
ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ရဲ႕ အတၱဝါဒ၊ လူမႈေရးဆန္႔က်င္မႈဝါဒနဲ႔ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ အျပဳအမူေတြေၾကာင့္ သမၼတကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အႏၱရာယ္ရွိသူအျဖစ္ ေယးလ္တကၠသိုလ္က စိတ္ေရာဂါအထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးမ်ားအုပ္စုုက သတ္မွတ္ၾကတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
နယူးေယာ့ခ္တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡနဲ႔ စိတ္ေရာဂါ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ဂ်ိမ္းစ္ေဂလီဂန္က ေရႊရည္ (Goldenwater rule) ဆုိတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေၾကာင့္ စိတ္အထူးကုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီအေၾကာင္းအရာကုိ ခ်ဥ္းကပ္ဖုိ႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေၾကာင္း ေျပာလုိက္ပါတယ္။
စိတ္ေရာဂါအထူးကုေတြအေနနဲ႔ လူထုရဲ႕အထင္ကရပုဂၢိဳလ္ေတြကို စစ္ေဆးမႈမရွိပဲ ဒီလူေတြအေပၚ သူတုိ႔ရဲ႕သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ရင္ ဒီလုိမွတ္ခ်က္ေပးတဲ့ စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္ေတြက လူ႔က်င့္ဝတ္မရွိတာလုိ႔ ဒီစည္းမ်ဥ္းက ဆုိထားပါတယ္။
တစ္စံုတစ္ဦးက အႏၱရာယ္ရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုအျဖစ္ သိသာထင္ရွားလာတဲ့အခါ အဲ့ဒီလူရဲ႕ “သားေကာင္ေတြျဖစ္တဲ့” လူထုေတြကို စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္ေတြက သတိေပးဖုိ႔ မပ်က္ကြက္ရဘူးဆုိတဲ့ သေဘာတရားအေနနဲ႔ သူနဲ႔ သူ႔ရဲ႕လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြက သတိေပးရမယ့္ တာဝန္ရွိလုိ႔ သတိေပးတာျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေဂလီဂန္က ေျပာပါတယ္။
“ဟာသလုပ္ဖုိ႔ မရည္ရြယ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥမွာ ေရႊရည္စည္းမ်ဥ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထရမ့္ကုိ သတိေပးဖုိ႔ကလည္း တာဝန္ပါပဲ” လုိ႔ ေဒါက္တာ ေဂလီက ေဒးလီးအြန္လိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီကိစၥမွာ လူထုေတြကို သတိေပးရမွာက က်ေနာ္တုိ႔ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းတာဝန္တစ္ရပ္ပဲ၊ အဲ့လုိမွာမဟုတ္ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ဆိတ္ဆိတ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဒီကိစၥႀကီးကို မလႈပ္မယွက္ သေဘာတူလက္ခံလိုက္တာပဲ” လုိ႔ ေဒါက္တာ ေဂလီက ေျပာပါေသးတယ္။
သမၼတရဲ႕ စိတ္ေရာဂါအေျခအေနနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ေမးခြန္းထုတ္စရာ သက္ေသသက္ကာရေတြကုိ ေဆြးေႏြးဖုိ႔ စိတ္ေရာဂါဆုိင္ရာ သုေတသီ ၂၅ ဦးက ေယးလ္တကၠသိုလ္မွာ ဧၿပီ ၂၀ ရက္ေန႔က စည္းေဝးခဲ့ၿပီး လူအမ်ားစုက လက္ခံထားၾကတဲ့ လူ႔က်င့္ဝတ္ဆုိင္ရာ စံႏႈန္းေတြနဲ႔ လားလားႀကီး ဆန္႔က်င္ေနတဲ့ သေဘာထားကြဲလြဲမႈ တစ္ရပ္ကုိ ျပခဲ့ၾကတာပါ။
သမၼတမွာ ကုိယ္ရည္ကုိယ္ေသြး ကစဥ့္ကလ်ားျဖစ္မႈေတြ ေပါင္းစပ္ေနတဲ့ စိတ္ေဝဒနာကို ခံစားေနရတယ္လုိ႔ စိတ္ေရာဂါအထူးကုအားလံုးက သေဘာတူ ေကာက္ခ်က္ခ်ခဲ့တာပါ။
ထရမ့္ရဲ႕ တုိင္းျပည္အေရးနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ကုိယ္ဟန္ျပေဆာင္ရြက္ေနတဲ့ အႏၱရာယ္ေတြကို အေမရိကန္လူထုအား သတိေပးရမွာက သူတုိ႔ရဲ႕ “လူက်င့္ဝတ္ဆုိင္ရာ တာဝန္” ျဖစ္တယ္လုိ႔ ေျပာၿပီး သူတုိ႔ရဲ႕ေဆာင္ရြက္ခ်က္ကို စိတ္အထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးေတြက ကာကြယ္ေျပာဆုိခဲ့ပါေသးတယ္။
သမၼတရဲ႕ လူမႈေရးဆန္႔က်င္မႈ၊ အတၱဝါဒီနဲ႔ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒီဘက္ေတြကုိ ယိမ္းယိုင္မႈေတြက သူတုိ႔စြပ္စြဲမႈေတြရဲ႕ အေၾကာင္းတရားေတြလုိ႔ သူတုိ႔က ယူဆေနေၾကာင္း ေဒးလီးေမးလ္ကို ေျပာပါတယ္။
သမၼတနဲ႔ တစ္ဦးခ်င္းေတြ႔ဆံု ႏွစ္သိမ့္ေဆြးေႏြးမႈမရွိပဲ ေဆးစစ္တမ္းေတြက လက္ခံႏုိင္ဖြယ္ရာ ရွိမွာမဟုတ္ဘူးလို႔ အျခားစိတ္က်န္းမာေရး ပညာရွင္ေတြကလည္း ညီလာခံမွာ ေဝဖန္ၾကပါတယ္။
ကြန္နီတီကက္ျပည္နယ္ရွိ ရီပါပလစ္ကင္ပါတီရဲ႕ ဥကၠ႒ျဖစ္သူ ေဂ်အာရုိမာႏိုကေတာ့ “သူတုိ႔က ေရြးေကာက္ပြဲရဲ႕ရလဒ္ကို လက္မခံႏုိင္လို႔ လူ႔က်င့္ဝတ္ေတြကို ျပဴတင္းေပါက္ကေန လႊင့္ပစ္လုိက္တာလုိ႔” စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္ႀကီးအုပ္စုကုိ စြပ္စြဲလုိက္ပါတယ္။
ေဒၚနယ္လ္ထရမ့္ရဲ႕ အတၱဝါဒ၊ လူမႈေရးဆန္႔က်င္မႈဝါဒနဲ႔ လူမ်ိဳးႀကီးဝါဒ အျပဳအမူေတြေၾကာင့္ သမၼတကုိ အေမရိကန္ႏုိင္ငံရဲ႕ အႏၱရာယ္ရွိသူအျဖစ္ ေယးလ္တကၠသိုလ္က စိတ္ေရာဂါအထူးကု ဆရာဝန္ႀကီးမ်ားအုပ္စုုက သတ္မွတ္ၾကတာလုိ႔ ဆုိပါတယ္။
နယူးေယာ့ခ္တကၠသိုလ္က ပါေမာကၡနဲ႔ စိတ္ေရာဂါ အထူးကုဆရာဝန္ႀကီး တစ္ဦးျဖစ္သူ ေဒါက္တာ ဂ်ိမ္းစ္ေဂလီဂန္က ေရႊရည္ (Goldenwater rule) ဆုိတဲ့ စည္းမ်ဥ္းစည္းကမ္းေၾကာင့္ စိတ္အထူးကုေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားက ဒီအေၾကာင္းအရာကုိ ခ်ဥ္းကပ္ဖုိ႔ ေၾကာက္ရြံ႕ေနၾကေၾကာင္း ေျပာလုိက္ပါတယ္။
စိတ္ေရာဂါအထူးကုေတြအေနနဲ႔ လူထုရဲ႕အထင္ကရပုဂၢိဳလ္ေတြကို စစ္ေဆးမႈမရွိပဲ ဒီလူေတြအေပၚ သူတုိ႔ရဲ႕သေဘာထားမွတ္ခ်က္ေပးခဲ့ရင္ ဒီလုိမွတ္ခ်က္ေပးတဲ့ စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္ေတြက လူ႔က်င့္ဝတ္မရွိတာလုိ႔ ဒီစည္းမ်ဥ္းက ဆုိထားပါတယ္။
တစ္စံုတစ္ဦးက အႏၱရာယ္ရဲ႕ ၿခိမ္းေျခာက္မႈတစ္ခုအျဖစ္ သိသာထင္ရွားလာတဲ့အခါ အဲ့ဒီလူရဲ႕ “သားေကာင္ေတြျဖစ္တဲ့” လူထုေတြကို စိတ္ေရာဂါဆရာဝန္ေတြက သတိေပးဖုိ႔ မပ်က္ကြက္ရဘူးဆုိတဲ့ သေဘာတရားအေနနဲ႔ သူနဲ႔ သူ႔ရဲ႕လုပ္ေဖာ္ကုိင္ဖက္ေတြက သတိေပးရမယ့္ တာဝန္ရွိလုိ႔ သတိေပးတာျဖစ္ေၾကာင္း ေဒါက္တာေဂလီဂန္က ေျပာပါတယ္။
“ဟာသလုပ္ဖုိ႔ မရည္ရြယ္ပါဘူး။ ဒါေပမယ့္ ဒီကိစၥမွာ ေရႊရည္စည္းမ်ဥ္းနဲ႔ပတ္သက္ၿပီး ထရမ့္ကုိ သတိေပးဖုိ႔ကလည္း တာဝန္ပါပဲ” လုိ႔ ေဒါက္တာ ေဂလီက ေဒးလီးအြန္လိုင္းကို ေျပာပါတယ္။
“ဒီကိစၥမွာ လူထုေတြကို သတိေပးရမွာက က်ေနာ္တုိ႔ေတြရဲ႕ လုပ္ငန္းတာဝန္တစ္ရပ္ပဲ၊ အဲ့လုိမွာမဟုတ္ပဲ က်ေနာ္တုိ႔က ဆိတ္ဆိတ္ေနမယ္ဆုိရင္ ဒီကိစၥႀကီးကို မလႈပ္မယွက္ သေဘာတူလက္ခံလိုက္တာပဲ” လုိ႔ ေဒါက္တာ ေဂလီက ေျပာပါေသးတယ္။

No comments: